INTRO » Nie gra, lecz opowieść o stracie, traumie i powolnym odzyskiwaniu nadziei

„Expedition 33”* – nie gra, lecz opowieść o stracie, traumie i powolnym odzyskiwaniu nadziei.

Czasami pojawiają się gry, które nie są jedynie rozrywką czy wyzwaniem intelektualnym. Gry, które poruszają coś głębszego – coś, co rezonuje z naszymi najtrudniejszymi doświadczeniami.
„Expedition 33” właśnie taka jest. To nie tylko przygoda. To opowieść o stracie, rozpadzie i o tym, jak jako ludzie próbujemy odnaleźć się w świecie, który przestał być bezpieczny i znany.

Ta gra poruszyła mnie dogłębnie. Nie dlatego, że była wyjątkowo trudna czy efektowna graficznie, ale dlatego, że trafnie oddaje psychologiczny wymiar kryzysu i żałoby. W subtelny, ale bardzo czytelny sposób pokazuje jak wygląda życie „po końcu świata” – tym prywatnym końcu, który zna każdy, kto doświadczył utraty: bliskiej osoby, zdrowia, tożsamości, domu.

Kiedy świat się rozpada

Strata to nie tylko fakt. To zdarzenie, które rozrywa strukturę codzienności, kwestionuje dotychczasowe znaczenia i zostawia człowieka w pustce. W „Expedition 33” zegar odlicza czas do momentu „pęknięcia” – symbolicznego końca znanego świata. To bardzo trafne – bo właśnie tak często przeżywamy traumę: jakby coś nagle i brutalnie zatrzymało nasz czas.

Peter Levine, autor metody Somatic Experiencing, pisze, że trauma to nie zdarzenie samo w sobie, ale to, jak nasze ciało i układ nerwowy na nie reagują. W grze bohaterowie próbują się przygotować, przetrwać, znaleźć jakieś zabezpieczenie – ale jak przygotować się na coś, co przekracza wyobrażenie?

Bessel van der Kolk z kolei mówi, że „ciało zachowuje pamięć” – nawet jeśli próbujemy zapomnieć, zracjonalizować, odsunąć od siebie ból, nasz organizm nosi w sobie ślady przeżytej straty. To doskonale widać w narracji gry: bohaterowie żyją w świecie zniszczonym, z którego zniknął sens, spokój i przewidywalność. Ich droga toczy się przez krajobraz przypominający postapokalipsę – ale równie dobrze może to być metafora stanu wewnętrznego człowieka w żałobie.

Między zaprzeczeniem a integracją

Gra stawia przed graczem wybór. Możemy utknąć w zaprzeczeniu, tworzyć iluzję, że wszystko jest po staremu, że nic się nie zmieniło. To droga znana wielu osobom po traumie: mechanizmy obronne pozwalają przetrwać, ale jednocześnie mogą zamrozić życie na lata. Możemy też spróbować przejść przez ból – uznać stratę, przeżyć ją i – być może – z czasem ją zintegrować.

Nie jest to łatwe. Wymaga odwagi, wsparcia, a często i czasu, którego nie da się przyspieszyć. Ale gra pokazuje też, że w tym ciemnym świecie wciąż istnieją relacje, bliskość, troska, przyjaźń – i to właśnie one stają się drogowskazem. Może nie wrócimy już do tego, co było, ale możemy odnaleźć nowe „tu i teraz”.

Choć „Expedition 33” mówi o traumie i stracie, nie jest tylko opowieścią o cierpieniu.
To także historia o wartości relacji – tych, które nas trzymają, gdy grunt usuwa się spod nóg. O rodzinie, przyjaźni i miłości, które choć kruche, mają moc odbudowy. I wreszcie – to historia o nadziei, która nie jest naiwnym „będzie dobrze”, ale głębokim przekonaniem, że nawet po katastrofie można odnaleźć sens.

Ta gra może być poruszającym doświadczeniem – może stanowić punkt wyjścia do rozmowy o żałobie, regulacji emocji i wspieraniu procesów integracji po kryzysie.

Można ją wykorzystać jako metaforyczne narzędzie – szczególnie w pracy z młodzieżą, która często łatwiej mówi o trudnych emocjach poprzez symbolikę, obrazy i narracje niż bezpośrednio.

„Expedition 33” to nie tylko gra. To głęboka opowieść o ludzkim doświadczeniu straty, rozpaczy i powolnego odzyskiwania nadziei.
To historia, która – tak jak dobra terapia – nie omija bólu, ale pokazuje, że ból może być drogą do sensu.
To przypomnienie, że w najbardziej zniszczonym świecie wciąż może tlić się światło – i że najważniejszą podróżą jest ta, którą odbywamy do samych siebie, często z pomocą drugiego człowieka.

* Grafika pochodzi z gry „Expedition 33” (2025), wydawca: Focus Entertainment / deweloper: Sandfall Interactive. Wszystkie prawa do materiałów wizualnych należą do ich prawnych właścicieli.